Araştırmaya göre, ISS’de 37 gün geçiren farelerin uyluk kemiği (femur) bölgesinde büyük çapta delikler oluştuğu belirlendi. Ancak, aynı farelerin omurga kemiklerinde benzer bir etkilenme gözlemlenmedi. Bilim adamları, bu durumun, vücuttaki yük taşıyan kemiklerin mikro yer çekiminde daha çok zarar gördüğünü gösterdiğini ifade ediyor.
Uzmanlar, “İki ayaklı insanlar için omurga üst vücudu taşıyan önemli bir bölge iken, dört ayaklı farelerde aynı fonksiyonu görmüyor. Bu nedenle, dünya şartlarında ağırlık taşıyan kemiklerin uzayda daha fazla zarar gördüğü düşünülüyor” açıklamasını yaptı.
[ PLOS ONE, 2025]
Daha önce kemik kaybının uzay radyasyonuna veya sistemik bir faktöre bağlı olduğu düşünülse de, yeni bulgular bu hipotezi desteklemiyor. Araştırmacılar, eğer radyasyonun temel sebep olduğu kanıtlanmış olsaydı, tüm kemiklerde eşit seviyede bir bozulma görülmesi gerektiğini ifade ediyor. Ancak elde edilen veriler, kemik kaybının daha spesifik bölgelerde meydana geldiğini gösteriyor.
Araştırmaya liderlik eden biyomühendis Rukmani Cahill, “Mikro yer çekiminde, normalde ağırlık taşıyan kemikler yeterince baskıya maruz kalmadığı için, kullanılmadıklarından dolayı bozulma gösteriyor olabilir” dedi.
NASA’nın verilerine göre, insanlar uzayda her ay ortalama %1 veya daha fazla kemik yoğunluğu kaybediyor. Bu oran, yeryüzündeki osteoporoz hastalığından 10 kat daha hızlı bir kayba işaret ediyor. Bu durum, uzun süreli uzay yolculuklarında astronotların kemik sağlığını ciddi anlamda tehlikeye atabilir.
Bilim adamları, diyet değişikliklerinin tek başına yeterli olmayabileceğini, bunun yerine astronotların uzayda kas ve kemiklerini çalıştıracak egzersizlere odaklanmaları gerektiğini vurguluyor. NASA, gelecekteki uzay misyonlarında kemik kaybının önlenmesine yönelik yeni çalışmalar yapmayı planlıyor.
Bu araştırma, bilim dergisi PLOS ONE’da yayınlandı.
