Mart ayı ile birlikte Türkiye’de görülen 12 aylık enflasyon seviyesi yüzde 75’e ulaştı. Bu durum, vatandaşların birikimlerini korumak için güvenli liman altına yönelmesine neden olurken, altın talebinde bulunanlar arasında büyük şirketler ve fon sahipleri de yer aldı.
Enflasyonun sert etkilerini hissettirdiği 2023 yılı itibarıyla işlenmemiş altın ithalatında tarihi seviyelere ulaşan Türkiye, son 50 yılın rekorunu kırarak bir takvim yılı içerisinde yaklaşık 319 tonluk altın ithalatı yapmıştı. Bu seviye Türkiye tarihinin rekoru olarak kayıtlara geçerken, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek’in liderliğinde göreve başlayan yeni ekonomi yönetimi ile işler değişmiş durumda.
ALTIN İTHALATI BIÇAK GİBİ KESİLDİ
Başlatılan sıkı para politikaları neticesinde politika faizi yüzde 50 seviyesine yükselirken, 31 Mart seçimlerinin ardından Türkiye’ye giren sıcak paranın artması net döviz pozisyonunda ciddi bir iyileşme yaşanmasını sağlarken, aynı zamanda dolar kurunda da 2 aylık bir yatay seyirin zeminini hazırladı.
Türk lirasının reel olarak değerleneceğine yönelik uluslararası finans kuruluşlarının düşüncesiyle birlikte yatırım alışkanlıkları değişirken, altına yönelik ilgide de ciddi bir düşüş görüldü. Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından hayata geçirilen altın ithalatına yönelik kota uygulaması ve çeşitli vergi sınırlandırmaları da bu düşüşün temel gerekçeleri arasında gösterildi.
3 KATA YAKIN DÜŞÜŞ GÖRÜLDÜ
Borsa İstanbul Kıymetli Madenler Piyasası üzerinden altın ithalatı ocak, şubat, mart, nisan ve mayıs aylarında bir önceki yılın aynı dönemine göre yaklaşık 2.8 kat düşüş gösterdi.
Borsa İstanbul Kıymetli Madenler Piyasası verilerine göre, 2023 yılının ilk beş ayında altın ithalatı 163 bin 761 kg olmuşken, 2024 yılının aynı döneminde bu rakam 58 bin 774 kilograma geriledi.
BAKAN ŞİMŞEK KISITLAMALARIN SÜRECEĞİNİ AÇIKLADI
2023 yılının temmuz ayında yayımlanan Resmi Gazete kararı ile Türkiye-AB Gümrük Birliği kapsamının dışında kalan ülkelerden yapılacak altın ithalatına yüzde 20 vergi getirilirken, Hazine ve Maliye Bakanlığı ise aldığı karar ile kota uygulamasının kapsamını genişletmiş ve yurt dışından altın alımında bildirim şartı getirmişti.
Yapılan hamlelerin ardından Eylül ayında ithal edilen altın miktarı 14 bin 961 kilograma gerileyerek Mayıs ayının ardından en düşük seviyeyi görmüş oldu. Ağustos ayında yapılan 21 bin 223 kilogramlık ithalatta büyük bir düşüş yaşanmasına gerekçe olarak atılan kısıtlayıcı adımlar gösterilirken, Hazine ve Maliye Bakanlığı’ndan altın için bir yeni yasak daha hayata geçirmişti.
“KUSURA BAKMASINLAR, YASAKLAR SÜRECEK”
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, altın sektöründen gelen eleştirilere sert yanıt vererek, kota uygulamasının sürdürüleceğini şu ifadelerle açıklamıştı.
“Altına yönelik biz bir kota uygulamasına gittik. Tabii ki çıkar çevreleri memnun değil… Valla kusura bakmasınlar, bir metali ülkede olmayan döviz kaynaklarıyla ithal edeceksiniz, sonra bir köşede atıl olarak duracak. Bunun neresi memleketin menfaatine? Vatandaşlarımızın tercihine saygılıyım. Bu noktada hiçbir tereddüt yok ancak biz burada kaynaklarımızı ülkemizin menfaatine ve yatırıma, üretime, dolayısıyla istihdama ve ağırlıklı olarak ihracata dönüştüreceğiz”
